"Τα λάθη μας καλούν να μην σταματάμε ποτέ να πειραματιζόμαστε"

Ερωτήσεις: Αλέξανδρος Παντελάκης, Ερμιόνη Ευστρατιάδου

Μετάφραση: Ερμιόνη Ευστρατιάδου
Επιμέλεια : Ερμιόνη Ευστρατιάδου, Δήμητρα Σαμσάκη, Στέλλα Πέρπερα

Φωτογραφίες: Jules Rosskam

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τη δουλειά σου την οποία πρόκειται να δούμε στο Πεδίο Δράσης Κόδρα;

Η περισσότερη δουλειά του έργου μου, Transgression, έγινε μεταξύ του 2007 και 2012. Συνολικά στο Κόδρα υπάρχουν οι δυο ταινίες μου - Against a trans narrative και Thick Relations – η συλλογή φωτογραφιών The Hand that Intervenes to Gather και τέλος η καταγραφή της performance μου από το Σικάγο, Interventions I. Όλη αυτή η δουλειά έχει ως θεματική τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους οι γκέι και οι τρανς παίρνουν θέση, είτε μέσω του πολιτισμού είτε μέσα από τους ίδιους, έξω από το συνηθισμένο, σαν κάτι διαφορετικό. Η νεότερη δουλεία μου με τίτλο Untitled (No Place), απευθύνεται στα ίδια θέματα με έναν μη αντιπροσωπευτικό τρόπο. Η συλλογή φωτογραφιών προέκυψε από μια έρευνα μου πάνω στην ιδέα της Ουτοπίας. Για μένα, δεν είναι παραγωγικό να ξοδεύουμε ενέργεια στο να ορίζουμε το πώς μοιάζει η ουτοπία ή που βρίσκεται γιατί έτσι μετατρέπεται σε ένα ακόμη καθορισμένο και οριοθετημένο μέρος, το οποίο αναπόφευκτα θα αποτύχει να συμπεριλάβει τις προσδοκίες και τις ανάγκες των ανθρώπων. Το πιο ενδιαφέρον και παραγωγικό μέρος της έρευνας είναι να σκεφτούμε το ουτοπικό. Το θέμα είναι να σκεφτούμε την ουτοπία ως ενεργό μέρος που υπάρχει μεταξύ μας: ως κάτι απροσδιόριστο, αλλά και βιωματικό. Αυτές οι εικόνες δείχνουν προς τοποθεσίες, αλλά δεν είναι ξεκάθαρα προσδιορισμένες,  και προσπαθούν να προκαλέσουν ένα συναίσθημα αντί για μια διαδικασία αναγνώρισης.

Πως προέκυψε ο τίτλος;

Τον πρότεινε ο Δημήτρης Μιχάλαρος και σκέφτηκα ότι ταιριάζει.

Πόσο καιρό χρειάστηκε για να ολοκληρωθούν τα ντοκιμαντέρ;

Η διαδικασία ήταν πολύ διαφορετική και για τις δυο ταινίες αλλά τελικά και οι δυο χρειάστηκαν δυο χρόνια για να ολοκληρωθούν.

Αντιμετώπισες κάποιες δυσκολίες όσο δούλευες στα projects σου;

Αντιμετώπισα και συνεχίζω να αντιμετωπίζω πολλές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της παραγωγής των ταινιών μου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η χρηματοδότηση. Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου χρηματοδότηση για το είδος της δουλειάς που κάνω. Οπότε αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να βρω τα χρήματα μόνος μου, ή να δουλέψω σκληρά για να τα μαζέψω, σε μια κοινότητα ανθρώπων οι οποίοι δεν έχουν πολλά για να εξοικονομήσουν. Το να μην έχεις πολλά χρήματα συχνά σημαίνει να θυσιάζεις αρκετά κομμάτια του καλλιτεχνικού σου οράματος. Έχω υπάρξει πολύ τυχερός γιατί περιτριγυρίζομαι από ταλαντούχους και σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους οι οποίοι συχνά είναι πρόθυμοι να δουλέψουν για πολύ λιγότερα από αυτά που αξίζουν.

Τι αντιδράσεις περιμένετε από το κοινό που θα επισκεφθεί στο ΠΔΚ;

Ελπίζω ότι θα δημιουργηθούν ερωτήσεις από κάποιους ανθρώπους, για άλλους θα δώσει απαντήσεις και για άλλους ακόμη θα δώσει μια στιγμή αναγνώρισης και «συμμαχίας». Πιστεύω ότι υπάρχουν διαφορετικά σημεία πρόσβασης στη δουλειά μου για όλα τις κατηγορίες κοινού. Ελπίζω ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορέσουν να συμμετέχουν σε μια συζήτηση μεταξύ τους. Ακόμη και αν αυτό συμβεί σε μικρή κλίμακα, σε επίπεδο πρόσωπο με πρόσωπο, είναι σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μου. Ό,τι συμβαίνει μετά την ολοκλήρωση της δουλειάς, είναι συνήθως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι. Η τέχνη είναι κάτι που φέρνει τους ανθρώπους κοντά σε μια συζήτηση και ελπίζω ότι, ακόμη και αν το έργο μου δεν επιφέρει τίποτα άλλο, τουλάχιστον θα υπάρχει ο διάλογος.

Τι είναι αυτό που σε έκανε να εμπλακείς με τις τέχνες και ειδικά με την κινηματογράφηση και τη φωτογραφία;

Πάντα ήμουν μπλεγμένος με την τέχνη, ακόμη και ως παιδί. Για πολύ καιρό η μητέρα μου ήταν ζωγράφος και πήγαινα κι εγώ στα μαθήματα ζωγραφικής της. Η τέχνη μπήκε μέσα μου σε μικρή ηλικία και δουλεύω σαν καλλιτέχνης από τότε. Με την κινηματογράφηση και την φωτογραφία ασχολήθηκα αργότερα, στα 20 μου. Ήταν η εποχή πριν οι κάμερες εμφανιστούν παντού, πριν αρχίσουν οι πάντες να θεωρούν τους εαυτούς τους κινηματογραφιστές. Δίδαξα σε νέα άτομα πώς να χρησιμοποιούν τα μέσα για να εισακουστούν. Και μέσα από τη διαδικασία της διδασκαλίας ασχολήθηκα και εγώ με την παραγωγή ταινιών. Κατά την πρώτη ταινία μου, το transparent, δεν ήξερα ακριβώς τι έκανα. Απέκτησα πρόσβαση σε μια κάμερα και τράβηξα ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τρανς άνδρες που μεγάλωναν παιδιά και όλα ξεκίνησαν από αυτό.

Ως καθηγητής, πιστεύεις ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την κατανόηση και την «ανεκτικότητα» της ταυτότητας των άλλων;

Πιστεύω ότι η λέξη «ανέχομαι» πρέπει να εξαφανιστεί από το λεξιλόγιό μας. Η ανοχή είναι πραγματικά το λιγότερο που μπορούμε να ζητήσουμε από τους άλλους. Δεν θέλω απλώς να γίνομαι ανεκτός από κάποιον ούτε να αισθάνομαι έτσι για κάποιον άλλο. Πιστεύω ότι μπορούμε και πρέπει να ζητήσουμε περισσότερα πράγματα από τους ανθρώπους. Ναι, πιστεύω ότι η εκπαίδευση παίζει τεράστιο ρόλο στην άρση εμποδίων για την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που η παιδεία δεν μπορεί να κάνει. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ υπάρχει τόσο μεγάλη φυλετική διχόνοια γιατί οι ΗΠΑ – παρά το γεγονός ότι είναι επίσημα διαχωρισμένες – παραμένουν πολύ διχασμένες. Ομοίως, άνθρωποι από διαφορετικές φυλές και τάξεις συχνά έχουν ελάχιστες ως καθόλου πραγματικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους. Ακόμη, ένας «μορφωμένος» άνθρωπος μπορεί πιστεύει ότι είναι «ανεκτικός» και «αντι-ρατσιστής», ωστόσο να συνεχίζει ακόμη να έχει  απίστευτα βλαβερά (ρατσιστικά, ταξικά) πιστεύω για άλλους, απλά επειδή δεν είχε ποτέ ουσιαστικές διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις με ανθρώπους που δεν είναι σαν κι αυτόν. Αυτό είναι ένα πολύ μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό πρόβλημα το οποίο η εκπαίδευση δεν μπορεί να λύσει. Οπότε η παιδεία είναι ένα σημαντικό κομμάτι της εικόνας αλλά δεν αποτελεί το μοναδικό στοιχείο της.

Λίγες μέρες πριν, στο συνέδριο, είπες ότι οι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι πρέπει να βρουν τρόπο να εισακουστούν. Πιστεύεις ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει κάποιους από αυτούς να ασχοληθούν με την τέχνη;

Σίγουρα το εύχομαι. Την τελευταία δεκαετία, στάθηκα πολύ τυχερός καθώς κάποιοι άνθρωποι ήρθαν σε μένα για να μου πουν ότι έχουν εμπνευστεί να κάνουν ταινίες επηρεαζόμενοι από την δουλειά που κάνω εγώ. Και, ως καθηγητής, μπορώ να δω τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές μου επηρεάζονται από τη δουλειά μου και τις διαλέξεις μου. Αυτή η εμπειρία είναι εξαιρετικά πολύτιμη και σίγουρα δεν την παίρνω ελαφρά τη καρδία. Παίρνω μεγάλη ευθύνη με το να είμαι ημί-δημόσιο πρόσωπο και μπορώ να ελπίζω ότι θα συνεχίζω να έχω την ευκαιρία να εμπνέω και να επηρεάζω νέους καλλιτέχνες.

Πως επηρεάζουν τα λάθη τη δουλειά ενός καλλιτέχνη;

Τα λάθη, όπως συνεπάγεται και ο τίτλος του Κόδρα Fresh, Happy Accidents, μπορούν να είναι ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς των καλλιτεχνών. Τα λάθη μας προσκαλούν να πάρουμε τα πράγματα πιο χαλαρά, να αποδεχτούμε ότι, παρά τα όσα σχεδιάζουμε, δεν μπορούμε να τα ελέγχουμε όλα. Τα λάθη μας καλούν επίσης να «παίξουμε» και να μην σταματάμε ποτέ να πειραματιζόμαστε.

Ηappy Accidents στο Κόδρα Fresh

Tης Λευκής Δήμου
Επιμέλεια: Δήμητρα Σαμσάκη

Φωτογραφίες :PSari Visual Productions

Tο κτίριο του Διοικητηρίου μεταμορφώνεται σε gallery δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να  θαυμάσουν την έκθεση Κόδρα Fresh, η οποία φέτος με τίτλο Happy Accidents και υπό την επιμέλεια της Ανθής Αργυρίου, ανοίγει τις πόρτες της και μοιράζεται μαζί σας χρώματα και πολυθεματικές εμπειρίες. 

Η φετινή θεματική για το Πεδίο Δράσης Κόδρα είναι το ERROR ή με άλλα λόγια το ΣΦΑΛΜΑ. Κινούμενο στο ίδιο μήκος κύματος, το Κόδρα Fresh μέσα από τα ευτυχή ατύχημα, απαντά σε ερωτήματα τα οποία ταλανίζουν την έκθεση και διερωτάται ταυτόχρονα εάν αποτελούν τα έργα τέχνης παραγωγή τυχαίων διαδικασιών και αν αυτές οι διαδικασίες παράγουν ένα έργο τέχνης τυχαία ή πρόκειται για μία διαδικασία επιτελιστική. Τι ρόλο διαδραματίζει το μέσον και ποια είναι τα όρια τα οποία θέτει είτε ο καλλιτέχνης είτε η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται από αυτόν είναι μερικά από αυτά ποθ γυρίζουν ανήσυχα στα κεφάλια των καλλιτεχνών, ενώ μέσω της έκθεσης θα τεθούν εικαστικά ζητήματα περί τυχαίου, λάθους  και σωστού πάνω στην καλλιτεχνική παραγωγή με μια προσπάθεια στην κατανόηση των εργαλείων που έχουν χρησιμοποιηθεί διαχρονικά από εικαστικούς από την περίοδο της αναγέννησης μέχρι και σήμερα. 
Μέσω του Κόδρα Fresh δίνεται το βήμα στους τελειόφοιτους και πρόσφατα απόφοιτους των σχολών Καλών Τεχνών να «μιλήσουν» μέσα από την τέχνη τους στη μεγαλύτερη εικαστική τέχνη της Βόρειας Ελλάδας .

Φέτος, στο πλαίσιο της συνεχούς εξέλιξης και βελτίωσης της διοργάνωσης η έκθεση Κόδρα Fresh πλαισιώνεται από  ένα workshop του Athens Video Dance Project με τίτλο “Reconstructing the Framed Body” με την Χρυσάνθη Μπαδέκα  (freelance performer, choreographer & video-designer). Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εντατικό εργαστήριο videodance για εικαστικούς, κινηματογραφιστές και χορευτές, το οποίο θα υποδεχθεί και το μετέπειτα masterclass με τίτλο «Περιμένοντας το λάθος…» με υπεύθυνη τη Φωτεινή Καλλέ (Εικαστικός - Υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων τεχνών του ΑΠΘ), διερευνόντας τρόπους  επαναξιολόγησης του λάθους και δόμησης νέων ιδεών με αφορμή το τυχαίο . Το workshop και το masterclass έλαβαν χώρα υπό την επιμέλεια της Ανθής Αργυρίου.

 Οι καλλιτέχνες οι οποίοι συμμετέχουν στην έκθεση Κόδρα Fresh- Happy accidents είναι οι : Στέφανος Αθάνατος, Βίκυ Βάκουλη, Κώστας Γκουρτζής, Μελίνα Καρανίκα - Τάνια Τσαμπάζη, Δημήτρης Κόκορης, Αιμιλία Λιόντου, Ζώης Λουμάκης, Ιωάννα Μαθοπούλου, Γιώργος Νίκας, Εβίτα Παγώνα, Μιχάλης Παπαμανώλης-Καραγιάννης, Χρήστος Παπασωτηρίου, Σπύρος Προκοπίου, Ελένη Σαμαντζοπούλου, Χριστίνα Τζάνη, Θοδωρής Τράμπας, Ζωή Φιλίππου, Αλεξία Ψαραδέλη, Saul Sanchez.

Tα ωραιότερα έργα είναι αυτά που μπορούν και διαχειρίζονται το «λάθος»

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Φραγκάκη -Μέρος Β' 

Tων Αλέξανδρου Παντελάκης και Κατερίνας Τσιουρή

Επιμέλεια: Ελίνα-Σοφία Χασίδου, Χριστίνα Μπατσίλα
Φωτογραφίες: Δημήτρης Φραγκάκης - PSari Visual Productions 

Ο Δημήτρης Φραγκάκης συστήθηκε πέρσι στο κοινό μέσα από το Κόδρα Fresh, ενώ φέτος συμμετέχει με μια ατομική έκθεση, γεγονός που προσδιορίζει πιο ξεκάθαρα τον εικαστικό άξονα στον οποίο κινείται. Ο ίδιος δήλωσε πως υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στις δύο συμμετοχές, κυρίως επειδή φέτος , έχοντας εξολοκλήρου την ευθύνη του αποτελέσματος, έμεινε σχεδόν έναν μήνα «έγκλειστος» στον εκθεσιακό υλοποιώντας το όραμά του.

Συγχρόνως, ο καλλιτέχνης, σχολιάζοντας τη συνεργασία του με τον υπεύθυνο για τα εκθέματά του επιμελητή, Παναγή Κουτσοκώστα, δήλωσε πως δούλεψαν  σε ωράρια που συχνά ξεπερνούσαν τα συνηθισμένα, αλλά πάντα σε κλίμα ανταλλαγής  γνώσεων και με όρεξη για ποιοτική εργασία. Με περισσότερες λεπτομέρειες, ο Παναγής αναγνώρισε αμέσως τις ανάγκες της έκθεσης, και έκανε την καλύτερη επιλογή έργων υποστηρίζοντάς την με τα κείμενά του με έναν τρόπο εξαιρετικό και αναπάντεχο.

Σε δεσπόζουσα θέση μέσα στην αίθουσα βρίσκεται ο μπλε κύκλος. Στην πρώτη επαφή του δημιουργού με το χώρο, η αίθουσα της έκθεσης ομοίαζε με ναό τρίκλιτης βασιλικής αρχιτεκτονικής . «Ο χώρος σταδιακά μας επέβαλε τις ανάγκες του.», επισήμανε ο Δημήτρης Φραγκάκης.  Με περισσότερες λεπτομέρειες , ένας ναός έχει ανάγκη από ένα ιερό και έτσι κατασκευάστηκε μια μεγάλων διαστάσεων ροτόντα που τελικά ενσωματώθηκε στο κτίριο και στο κέντρο της χαράχθηκε ένας κύκλος που έχει μνήμες από τις εξόδους των τρούλων προς τον ουρανό.  Βέβαια, στο μάτι του απλού επισκέπτη η κατασκευή έμοιαζε να προϋπάρχει, ήταν όμως ένας τρόπος ομαλής καθοδήγησης στον κύκλο. Ο κύκλος χαράχθηκε στον τοίχο και αφού υπέστη συγκεκριμένη επεξεργασία λείανσης, αφαιρώντας τις ενοχλητικές υφές, επικολλήθηκε σε αυτόν μια σκόνη μπλε χρώματος που προέρχεται από την επεξεργασία ενός ημιπολύτιμου λίθου που ονομάζεται lapis lazuli. Έτσι ενισχύθηκε η πολυτιμότητα της εξόδου από αυτό το μεγάλο «παράθυρο», αλλά και αποστασιοποιήθηκε από τη φθαρτότητα του κόσμου οργανώνοντας έναν υπερβατικό προορισμό.

Τέλος, ο Δημήτρης Φραγκάκης, αναρωτήθηκε για τα προσωπικά του σφάλματα και κατέληξε πως το λάθος είναι κάτι το υπερβατικό, κάτι που μας καθοδηγεί. «Μου θυμίζει ένα πουλί χωρίς πόδια που είναι καταδικασμένο συνεχώς να πετά και ζητά απεγνωσμένα προσγείωση» δήλωσε ο ίδιος. Συνοψίζοντας, το λάθος ομοιάζει με μια δύναμη που σου επιβάλει το αντίθετο, δηλαδή είναι σαν να βλέπεις την έξοδο εκεί που δεν υπάρχει.




Περισσότερα στοιχεία για το έργο του Δημήτρη Φραγκάκη στο : www.dimitrisfragakis.com

Ξενάγηση με την Κατερίνα Ζαχαροπούλου

Της Δήμητρας Σαμσάκη 

Φωτογραφίες: Βαρβάρα Παπασπανοπούλου

Το έργο της σημαντικό, η ταυτότητά της διττή και το όνομα αυτής, Κατερίνα Ζαχαροπούλου. Όσον αφορά την εικαστική της ταυτότητα, η ματιά της επικεντρώνεται στην σύγχρονη απόδοση διαχρονικών καταστάσεων οι οποίες ενυπάρχουν στα μύχια της ιστορίας της τέχνης, της κοινωνίας αλλά και της οικογένειας.

To εικαστικό της έργο χαρακτηρίζεται από την διερεύνηση της σχέσης δημιουργού και έργου τέχνης, θεσμών και παραδόσεων, μέσα από διαλόγους και προσκλήσεις του «Άλλου» είτε αυτό είναι ο εαυτός είτε μορφές του παρελθόντος. Όσον όμως αφορά το τηλεοπτικό κομμάτι, εκεί πρωταγωνιστεί ως παρουσιάστρια της εκπομπής "Η εποχή των Εικόνων", η οποία στο στόχαστρό της θέτει την τέχνη του σήμερα, με επιμέλεια, προσωπική έρευνα και συστηματική προσέγγιση του κόσμου της σύγχρονης τέχνης.

Η Κατερίνα Ζαχαροπούλου μαζί με την Συραγώ Τσιάρα, επιμελήτρια και διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, επισκέφθηκε τις γεμάτες ERROR εκθέσεις του Πεδίου Δράσης Κόδρα και ξεναγήθηκε στα εσώτερα από τους επιμελητές του φεστιβάλ, Δημήτρη Μιχάλαρο, Ανθή Αργυρίου και Παναγή Κουτσοκώστα.

Tα ωραιότερα έργα είναι αυτά που μπορούν και διαχειρίζονται το «λάθος»

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Φραγκάκη -Μέρος Α' 

των Αλέξανδρο Παντελάκης και Κατερίνα Τσιουρή

Επιμέλεια: Ελίνα-Σοφία Χασίδου, Χριστίνα Μπατσίλα
Φωτογραφίες: Δημήτρης Φραγκάκης - PSari Visual Productions 

Ο Δημήτρης Φραγκάκης, ένας νέος καλλιτέχνης που πρόσφατα αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών, επιλέγει ορισμένα έργα όπως ψηφιακές εκτυπώσεις, γλυπτά, σχέδια, video και μια in situ ξύλινη εγκατάσταση με μια τοιχογραφία, για να φιλοξενηθούν στη φετινή έκθεση «Error» του Πεδίου Δράσης Κόδρα. Σκοπός του είναι να μεταφέρει τον θεατή στην θέση του δημιουργού ,δηλαδή του ανθρώπου που έχει ανάγκη  να διαμορφώσει ένα χώρο προσωπικό και ερευνητικό.

«Στην έκθεση φαίνεται μια διάθεση αναζήτησης της ιερότητας και της πνευματικότητας, που αλληγορικά ταυτίζεται με την ύπαρξη των πουλιών και διερωτάται για το πώς αυτή η σχέση συγκρούεται με τη βαρύτατη ύλη που όλους μας περικλείει.» επισημαίνει ο ίδιος.

Ο τίτλος της έκθεσης «Ο ανοιχτός κύκλος», προέκυψε σε συνεργασία με τον επιμελητή Παναγή Κουτσοκώστα, και  αποτελεί ένα οξύμωρο, καθώς  δεν μπορεί να υφίσταται, μιας και αφορά κάτι που έχει αρχή, μέση και τέλος. Έτσι, δημιουργεί μια νοερή εικόνα που θυμίζει ένα κυκλικό παράθυρο, σαν μία έξοδο, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια φράση με λέξεις και έννοιες που να είναι οικείες και γνώριμες  διευκολύνοντας την επικοινωνία.

Φυσικά, θεματικό άξονα της φετινής διοργάνωσης αποτελεί το «Error», δηλαδή το σφάλμα και ο τρόπος που βοηθά στη δουλειά το καλλιτέχνη. Χαρακτηριστικά, ο Δημήτρης Φραγκάκης, υποστηρίζει  πως τα ωραιότερα έργα είναι αυτά που μπορούν και διαχειρίζονται το «λάθος»  μετατρέποντάς το ,έτσι ώστε να φαίνεται προϊόν σκέψης και συγκέντρωσης. Με διαφορετική διατύπωση,  το «λάθος» είναι αναμενόμενο, ώστε να ακυρώσει τον λογικό τρόπο σκέψης μας και όχι μόνο να βοηθήσει την τεχνική μας δεξιότητα να το εντάξει στο πλαίσιο του έργου , αλλά και να αρχίσει να λειτουργεί αρμονικά μέσα σε αυτό.

Περισσότερα στοιχεία για το έργο του Δημήτρη Φραγκάκη στο : www.dimitrisfragakis.com

Εγκαίνια του Πεδίου Δράσης Κόδρα 2015

Των Κατερίνας Τσιουρή, Σταματίας Τσιτσανοπούλου και Ελίνας-Σοφίας Χασίδου

Επιμέλεια: Ερμιόνη Ευστρατιάδου

Φωτογραφίες: PSari Visual Productions

Το απόγευμα της Δευτέρας 22 Ιουνίου, σε κλίμα εορταστικό, τελέστηκαν τα εγκαίνια του Φεστιβάλ Εικαστικών Τεχνών του Πεδίου Δράσης Κόδρα 2015. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο παλιό στρατόπεδο και νυν πεδίο δράσης, ενώ πλήθος κόσμου παρευρέθηκε.

Πρώτος μας καλωσόρισε ο Γιώργος Τελίδης, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Καλαμαριάς, επισημαίνοντας τον κεντρικό θεματικό άξονα της φετινής διοργάνωσης που αποτελεί η ενότητα «Error». Δηλαδή σφάλμα. Αναλυτικότερα, στην ομιλία του έμφαση δόθηκε στον παιδαγωγικό, επιμορφωτικό και κοινωνικό ρόλο του πολιτισμού και κυρίως στα σφάλματα που αποτελούν τόσο σημείο διόρθωσης όσο και επανεκκίνησης.

Στην συνέχεια ακολούθησε ο χαιρετισμός του κ. Μιχάλαρου, καλλιτεχνικού διευθυντή του ΠΔΚ που προσδιόρισε το σφάλμα μέσα από μια εσωστρεφή οπτική, τονίζοντας πως αυτό μπορεί να συμβολίσει όχι μόνο την αρχή του τέλους αλλά και μια νέα αισιόδοξη οπτική, απαλλαγμένη από κάθε αρνητική χροιά. 

Συγχρόνως, σύστησε στο κοινό τους επιμελητές των εκθέσεων,  που με τη σειρά τους μας έφεραν σε επαφή με τους καλλιτέχνες και τα έργα τους. Πιο συγκεκριμένα, η Ανθή Αργυρίου δήλωσε πως με χαρά ανέλαβε την συνέχεια του επιμελητικού μοντέλου που έχει καθιερωθεί από το Πεδίο Δράσης Κόδρα τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα, ο Παναγής Κουτσοκώστας , υπογράμμισε την συμμετοχή νέων καλλιτεχνών, τόσο απόφοιτων όσο και τελειόφοιτων σχολών καλών τεχνών , που , ο καθένας με τον δικό του τρόπο, θα προσδιορίσουν το λάθος μέσα από μια «ζωντανή παράσταση», στα πλαίσια του Κόδρα Fresh. Ακόμη, εντυπώσεις προκάλεσαν και τα λόγια της κ.Μπουράτση, που όντας επιμελήτρια των cyber-art-space performances , χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως εκθεσιακό χώρο.

Η εκδήλωση έκλεισε με τρείς ζωντανές παραστάσεις, από τους Θοδωρή Τράμπα, την ομάδα Τρίγωνο και τον Jules Rosskam που αιχμαλώτισαν την προσοχή του κοινού, προκάλεσαν αντιδράσεις, προσέφεραν ωστόσο τροφή για σκέψη.

Ο νεαρός καλλιτέχνης, Θοδωρής Τράμπας, έσπασε τον πάγο με το κοινό στην live performance  που παρουσίασε ,την βραδιά των εγκαινίων της έκθεσης «Error» του Πεδίου Δράσης Κόδρα, όταν εμφανίστηκε «αλυσοδεμένος» με ένα κομμάτι πάγο να χορογραφεί πεσμένος στο έδαφος.«Έμπνευση μου προκάλεσε η λεπτή ισορροπία που μας κρατά παράλληλους αλλά και όρθιους ανάμεσα σε δύο κόσμους» δήλωσε ο ίδιος για το έργο του που εντάσσεται στη θεματική ενότητα «Σφάλμα» του φετινού Φεστιβάλ.

Πιο συγκεκριμένα, η δουλειά του, που ξεκίνησε εδώ και ένα χρόνο, βασίστηκε στο Φεστιβάλ «Τέχνη και Τρέλα» των Αθηνών και θεμελιώθηκε πάνω στις σχέσεις που αναπτύσσουμε με τον «άλλο», αλλά και στη ψυχολογία του τρελού ,που δημιουργώντας έναν άλλο εαυτό παρακινείται στη δράση, όπως συμβολίζει και ο πάγος στην performance αυτή. Φυσικά, το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από 70% νερό, που αντιπροσωπεύεται στην στερεή του μορφή από τον πάγο συμβολίζοντας τον εσωτερικό μας εαυτό.  Έτσι , μέσα από τον χορό με τον πάγο, αντικατοπτρίζονται ,όχι μόνο η πάλη με το υπερεγώ, αλλά και οι αντοχές μας στις αντιξοότητες και οι λεπτές ισορροπίες που μας χαρακτηρίζουν.«Η αναμέτρηση των δυνάμεων μου με το παγωμένο υλικό συμβολίζουν την αναμέτρησή με τον ίδιο μου τον εαυτό.» επισήμανε ο Θοδωρής Τράμπας. Συνοψίζοντας, το λάθος αλλά και το ερωτηματικό παρουσιάζονται μέσα από την προσπάθεια αυτή ως το σπάσιμο του πάγου, που καταδεικνύει το κομμάτι της προσωπικότητάς μας που έρχεται στα όρια και συχνά ξεφεύγει από αυτά.  Άλλωστε, όταν σπάει ο πάγος, δεν διαλύεται σε θραύσματα που μπορούν αργότερα να ενωθούν, αλλά λιώνει και χάνεται έτσι οριστικά.

Η δεύτερη performance αποτελούσε μια χορογραφία από την Δανάη Χριστακάκου και την ομάδα Τρίγωνο (χορογραφία: Δανάη Χριστακάκου, χορός: Λυδία Γαργούλκα, Σύλια Καραβασίλη, Δέσποινα Καπουλίτσα, Αναστασία Χαραλαμπίδου, Δανάη Χριστακάκου) και πραγματοποιήθηκε στην είσοδο του κτιρίου των Κοιτώνων.  Στο πλαίσιο της διαδικτυακής έκθεσης Cyber Art Space με τίτλο Error in calculation σε επιμέλεια της Σοφίας Ελίζας Μπουράτση , η performance αποτέλεσε μέρος της έκθεσης που για πρώτη φορά  παρουσιάζεται ταυτόχρονα στον «πραγματικό» εκθεσιακό χώρο και στο διαδίκτυο.

Η ομάδα Τρίγωνο επιδόθηκε στο χορό και στους ρυθμούς της μουσικής διαλέγοντας κάθε φορά κάποιο άτομο από το κοινό να χορέψει μαζί τους κάνοντας την performance διαδραστική. Η χορογραφία πραγματοποιήθηκε τέσσερις φορές γεμίζοντας με ενέργεια και χαμόγελα τον χώρο. «Προσπαθήσαμε να δείξουμε πώς μπορούμε να καταλάβουμε την χορογραφία σε ένα χώρο φυσικό «πραγματικό» και σε ένα διαδικτυακό» αναφέρει η κ. Μπουράτζη, Το Error- Σφάλμα της χορογραφίας μπορεί να αποδοθεί αφενός στα τέσσερα άτομα του κοινού (4 errors-σφάλματα) που αυτοσχεδίασαν καθώς δεν γνώριζαν την χορογραφία και αφετέρου στο γεγονός ότι η χορογραφία οργανώθηκε  βάζοντας τον παράγοντα τυχαίο δίνοντας ένα απρόβλεπτο αποτέλεσμα.

Την βραδιά των εγκαινίων έκλεισε η performance του Jules Rosskam στο κτίριο των κοιτώνων. Ο τρόπος με τον οποίο είχε στηθεί το σκηνικό επέτρεπε το κοινό να την παρακολουθήσει από όπου και αν στεκόταν. Η performance σχετιζόταν άμεσα και με την ατομική έκθεση του καλλιτέχνη που αφορά τα ζητήματα φύλου.
Κατά τη διάρκεια της performance μια γυναίκα διαβάζει αποσπάσματα άρθρων από την New York Times που σχετίζονται με τους διεμφυλικούς ανθρώπους, ενώ ένας άνδρας απαγγέλει ένα προσκλητήριο θα λέγαμε νεκρών, θύματα βίας κατά των διεμφυλικών. Το error της performance αφορούσε τον ήχο, το τι επιλέγει ο κάθε άνθρωπος να ακούσει και την ικανότητα μας να ακούμε τους ανθρώπους όταν μιλάνε. Στο τέλος της performance ρωτήσαμε τον Jules ποιο είναι το δικό του «error» και μας απάντησε ότι πάντα δεσμεύεται σε μεγάλο βαθμό και κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Την performance εκτέλεσαν δύο διεμφυλικά άτομα από την κοινότητα της Θεσσαλονίκης

Ξενάγηση των εθελοντών στην έκθεση «Ταυτο-ετερό-τητα»

Της Νικολέτας Σαββάκη

Επιμέλεια: Λευκή Δήμου και Κατερίνα Τσιουρή

Φωτοτογραφίες: PSari Visual Production

Οι εθελοντές του Πεδίου Δράσης Κόδρα, βρέθηκαν την Τετάρτη 17 Ιουνίου στο Φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης, για την ξενάγηση τους στην έκθεση «Ταυτο-ετερό-τητα» από τους δύο επιμελητές της Συραγώ Τσιάρα και Θοδωρή Μάρκογλου.

Δεκαοκτώ ξένοι και Έλληνες καλλιτέχνες συντελούν την έκθεση που πραγματεύεται την ταυτότητα και την διαφορετικότητα ως κομμάτι του καθενός, μέσα από διαφορετικές εικαστικές μορφές, όπως φωτογραφίες, βίντεο και ζωγραφικά έργα και σχέδια.

Η ξενάγηση ξεκινά, με τους επιμελητές να αναφέρουν μερικά στοιχεία των καλλιτεχνών, της έμπνευσης τους και ίσως των μηνυμάτων που θέλουν να δώσουν, από την βιντεοεγκατάσταση της Milica Tomić και την «Γυναικεία Ευαισθησία» της Lynda Benglis στο κομμάτι του Πεδίου Δράσης Κόδρα «Ταυτο-ετερό-τητα / But still in one piece».

 Η έκθεση θα λειτουργεί έως τις 31 Ιουλίου.

 Ώρες λειτουργίας:10:00–18:00 εκτός Δευτέρας.

 Είσοδος δωρεάν και κάθε Σάββατο στη 13:00 ξενάγηση στο κοινό.

Εγκαίνια της έκθεσης Ταυτοετερότητα

Των Κατερίνας Τσιουρή και Σταματίας Τσιτσανοπούλου

Επιμέλεια: Λευκή Δήμου και  Κατερίνα Τσιουρή

Φωτογραφίες: Σοφία Μαυροπούλου

Η έκθεση «Ταυτοετερότητα_Ident_Alter_Ity» με επιμελητές την Συραγώ Τσιάρα- διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του Κ.Μ.Σ.Τ. και τον Θοδωρή Μάρκογλου- Ιστορικό Τέχνης, άνοιξε τις πύλες της στο κοινό στις 17 Ιουνίου στο Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της 5^ης Μπιενάλε Θεσσαλονίκης. Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης συνεργεί με το Πεδίο Δράσης Κόδρα, το Thessaloniki Pride και τον Δήμο Θεσσαλονίκης θέτοντας το ζήτημα του φύλου, με στόχο να ανιχνεύσουν και να παρουσιάσουν διαφορετικές εικαστικές μορφοποιήσεις ενός ζητήματος που αποτελεί και σήμερα πεδίο αντιπαράθεσης σε μια εποχή  κοινωνικο-πολιτικού αναβρασμού. 

Το Πεδίο Δράσης Κόδρα παρουσίασε την έκθεση «But Still In One Piece» με επιμελητές τον Δημήτρη Μιχάλαρο, την  Ανθή Αργυρίου και τον Παναγή Κουτσοκώστα. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΠΔΚ μίλησε με το κοινό για αυτή την συνεργασία που στόχο έχει τη συγκρότηση δεσμών ανάμεσα σε διάφορους φορείς της πόλης και την ενεργοποίηση της συμμετοχικότητας.

Τα εγκαίνια της έκθεσης  Identalterity - Ταυτοετερότητα της Thessaloniki Biennale of Contemporary Art έκλεισαν θεαματικά με μία performance που πραγματοποιήθηκε στον εξωτερικό χώρο του Δημαρχείου. Η M My Me # 3 ήταν μια πρωτότυπη χορογραφία της Νατάσσας Παπαδοπούλου, η οποία εμπνεύστηκε την ιδέα, και της Στέλλας Δημητρακοπούλου. Υπό τον ήχο γνωστών ερωτικών κομματιών οι δυο γυναίκες με τη χρήση προτζέκτορα πρόβαλαν την εικόνα ενός γυμνού γυναικείου σώματος η μία πάνω στο σώμα της άλλης. Μέρος του θεάματος μετατράπηκε και το κοινό με τον προτζέκτορα να στρέφεται σε αυτό και την εικόνα να προβάλλεται στα σώματα τους. Η performance πραγματεύτηκε θέματα γυναικείας σεξουαλικότητας σε σχέση με την ψηφιακή εποχή.